Tanzania - Tanzania Explorer XL
Geniet van een 12-daagse avontuurlijke rondreis met focus op safari, actie en cultuur! De Big 5 spotten in de beste wildparken, fietsen langs plantages, hiken en zwemmen aan watervallen en lokale tradities ervaren.
Spot enorme olifantenkuddes in het grillige Tarangire National Park, de ideale start van je rondreis! Vervolgens verken je per fiets het dorpje Mto Wa Mbu village en reis je verder naar het mysterieuze Lake Natron gebied om een heel ander Tanzania te leren kennen. Waan je in de Lion King tijdens enkele dagen safari in de eindeloze savannes van de Serengeti en spot de Big 5 in de Ngorongoro Crater. Afsluiten doe je met een verblijf nabij Lake Eyasi waar je de Hadzabe & Datoga stammen leert kennen. Heel dit avontuur ervaar je met je eigen 4x4 en driver/guide zodat je op een veilige en comfortabele manier Tanzania kunt leren kennen.
De hoogtepunten van deze reis
De Big 5 spotten in Tanzania's bekendste wildparken!
Maak kennis met de Hadzabe & Datoga stammen nabij Lake Natron
Avontuurlijk hiken in het Lake Natron gebied
Deze reis is iets voor jou als je...
-
de Big 5 wilt spotten in de Ngorongoro Crater en de Serengeti
-
een safari wilt ervaren mét een off the beaten track ervaring: Lake Natron
-
overnachten in de schitterende Tanzaniaanse natuur sterk kunt appreciëren
-
kennis wilt maken met de Hadzabe & Datoga stammen
-
op een avontuurijke manier Tanzania wilt verkennen (met een 4x4 en driver/guide)
Programma
Programma
Karibu! Aankomst op de luchthaven van Kilimanjaro, aan de voet van Afrika’s hoogste berg. Na het ophalen van de bagage en het regelen van je visum word je aan de uitgang van de luchthaven opgewacht en met een privétransfer naar Arusha gebracht. Na een uurtje rijden kom je aan in je lodge in Arusha.
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Na een twee uur rijden bereik je de parkgate van het Tarangire National Park (NP). De rest van de dag ga je op safari! Maak indrukwekkende foto's van de grillige baobab-bomen, geniet van de mooie vergezichten in het park en aanschouw hoe grote kuddes olifanten hun dorst lessen aan de Tarangire rivier. Een schitterend decor voor je eerste echte safari ervaring in Tanzania!
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Geniet van een dagje natuur en cultuur in en rond het dorpje Mto Wa Mbu.
Je neemt deel aan het Cultural Tourism Program van het dorp waarbij je al wandelend of al fietsend (kan je kiezen) een bezoek brengt aan een bananenplantage, het dorpje zelf, een lokaal schooltje en de markt (indien er markt is die dag). 's Middags proef je van de lokale keuken tijdens een lunch die wordt klaargemaakt door een lokaal gezin. Elke dag wordt er geluncht bij een ander gezin zodat meerdere gezinnen kunnen genieten van het toerisme. In de namiddag zet je je tocht verder en kan je proeven van bananenbier, de lokale specialiteit en bezoek je het lokale schilders- en woodcarving atelier. Dit is meteen ook een goed moment om een handgemaakt souvenir op de kop te tikken, rechtstreeks bij de bron. Je fietst en wandelt langs de kleine weggetjes door het dorp en de omliggende velden waarbij je een perfect beeld krijgt van het leven zoals het is in Mto Wa Mbu en omgeving.
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Je laat de bewoonde wereld achter je en rijdt door de bekende Rift Vallei in richting Lake Natron. De rit duurt ongeveer 4 uur en hoe meer je Lake Natron nadert, hoe spectaculairder het landschap wordt. In de namiddag kom je aan in dit unieke gebied, met op de achtergrond de machtige Ol Doinyo Lengai vulkaan, een schoolvoorbeeld van de ideale vulkaankegel. Enkele kilometers verder vind je Lake Natron terug. Een groot alkalisch meer dat in de maand oktober een oranje tot rode kleur aanneemt. Wanneer je naar het meer wandelt, ervaar je de typische zwavelgeur en het kraken van het zout onder je voeten. Daarnaast vormt het meer ook het jaarlijks broedgebied van zo’n 2.5 miljoen roze flamingo’s. Met een beetje geluk kan je ze hier dan ook in groten getale aantreffen. Door de geïsoleerde ligging is het hier een stuk warmer dan op andere plekken in Tanzania.
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Hoor het zout onder je voeten kraken tijdens een wandeling naar de oevers van het Natron meer en ontdek er de prehistorische voetafdrukken van onze voorouders. Een beetje verderop wandel je een leuke trail die je langs en door de Ngare Sero rivier tot aan de waterval brengt. Deze plek nodigt uit tot een verkoelende zwempartij! Onder begeleiding van een lokale gids, leer je dit unieke gebied en de Massaai cultuur beter kennen in het dorpje Ngare Sero. Echte avonturiers kunnen opteren voor de nachtelijke beklimming van de actieve Ol Doinyo Lengai vulkaan (optioneel).
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Je laat het indrukwekkende Lake Natron gebied achter je en een volgend hoogtepunt staat al op je te wachten: het Serengeti National Park!
De wegen op dit traject zijn in (zeer) slechte staat dus hier komt de 4x4 meer dan van pas! Via kleine dorpjes kom je uiteindelijk aan in Klein's Gate, de officiële parkgrens. Het landschap bestaat overwegend uit savannes, onderbroken door afgeronde granietformaties (kopjes) en stukken acaciawoud. Er zijn niet veel wildparken in Afrika waar het zo eenvoudig is om de Big 5 te spotten dus hou je fototoestel zeker en vast bij de hand! Daarnaast is het park ook wereldberoemd voor De Grote Trek of Great Migration. De trek van deze immense kudde gnoes, zebra’s en antilopen is één van de meest spectaculaire natuurfenomenen ter wereld. Het is dan ook logisch dat deze trek grote roofdieren aantrekt zoals leeuwen, cheeta’s, luipaarden, hyena’s, jakhalzen, gieren, … Maar ook zonder de aanwezigheid van deze enorme kudde gnoes leven er nog steeds duizenden en duizenden dieren op de Serengeti vlaktes, dus laat je vakantie zeker niet enkel afhangen van De Grote Trek.
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Het Serengeti National Park is zo groot is als de helft van België, daarom ga je vandaag een volledige dag op safari. Zo kom je ook in andere delen van het park, die weer garant zullen staan voor andere landschappen en bijzonder wildlife. Je zal merken dat de “Serengeti”, wat eindeloze vlakte betekent in het Masai, zijn naam vandaag alle eer aandoet. Zo ver het oog reikt zie je savannes met hier en daar een acaciaboom, beelden die zo uit de The Lion King weggeplukt zijn. s ’Middags wordt er even halt gehouden voor een lekkere lunch, zodat je voldoende energie hebt om er in de namiddag opnieuw tegenaan te gaan.
Geniet van een onvergetelijke safari over de Serengeti in een heteluchtballon.
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
In de voormiddag onderneem je nog een laatste game-drive door de Serengeti om vervolgens de verplaatsing te maken naar de Ngorongoro Crater. Je passeert de uitgestrekte Ngorongoro Plains om vervolgens de groene Ngorongoro Highlands in te rijden. In de loop van de namiddag kom je aan bij de krater en geniet je al een eerste maal van een panorama op dit prachtig stukje natuur. Morgenvroeg daal je af in de krater voor een safari!
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Na het ontbijt daal je met de jeep af in de krater en ga je de hele voormiddag wildlife spotten op de kraterbodem (6-uren permit).
De Ngorongoro krater is de grootste intacte krater ter wereld met een diepte van ruim 600 meter en een diameter van 20 km. De krater huisvest een spectaculair eco-systeem met een prachtige, weelderige natuur en de grootste concentratie wildlife in Tanzania. Weinig dieren verlaten dit gebied aangezien de leefomstandigheden in de krater zo goed als ideaal zijn. Er is bijna altijd water aanwezig en vers gras groeit er in overvloed. Het is niet voor niets dat deze bijzondere plek bijnamen heeft zoals Ark van Noach of Tuin van Eden. ‘s Middags geniet je van een picknick in de krater. In de late namiddag verlaat je de krater en zet je koers naar Lake Eyasi.
Inbegrepen: ontbijt-lunch-diner
Vroeg uit de veren voor een unieke ervaring aan de oevers van Lake Eyasi, het leefgebied van de Hadzabe en Datoga stam
De Hadzabe stam leeft van de jacht en verzamelt fruit, bessen, wortels en honing. Het zijn nomaden die regelmatig hun hutten verplaatsen naargelang de nabijheid van van het wildlife. Ze hebben bijna geen eigen bezittingen met uitzondering van potten om in te koken en wapens om te jagen, waaronder de pijl-en-boog. Ze maken jacht op dik-diks, bavianen, grote en kleine vogels maar ook groter wild zoals zebra’s en buffels. Tijdens deze ervaring kan je de Hadzabe mannen vergezellen tijdens hun jacht en word je uitgedaagd om zelf met de pijl-en-boog te oefenen op een oefendoel, een leuke en authentieke ervaring!
Vervolgens ontdek je de cultuur en leefwijze van de Datoga stam. Zij zijn voornamelijk landbouwers en bekwame vaklieden in het smeden van onder andere pijlpunten en messen, die zij vervolgens verhandelen met de andere stammen waaronder de Hadzabe en de Masai. De vrouwen in hun Traditionele rood bruine kleding laten je graag zien hoe ze wonen en hoe ze mais op traditionele wijze op stenen vermalen om er voedsel van te maken. Probeer zeker ook zelf eens!
Terwijl vele andere stammen hun traditionele levenswijze hebben opgegeven onder invloed van de moderne wereld, blijven de Hadzabe & Datoga trouw aan hun tradities en gebruiken.
Inbegrepen: ontbijt-lunch
Geniet nog een laatste keer van het afgelegen gebied van Lake Eyasi en reis vervolgens terug naar de bewoonde wereld van Arusha. De rit duurt ongeveer 4u en onderweg hou je nog halt voor een lunch. Aangekomen in de lodge neem je een verdiende duik in het zwembad van je lodge zodat het stof van de parken definitief van je wordt afgespoeld.
Inbegrepen: ontbijt
Afhankelijk van het vertrekuur van je vlucht, word je naar Kilimanjaro Airport gebracht.
Hotels
Meer info over de hotels vind je naast Prijzen, bij "Bijkomende informatie". Voor meer info kan je steeds terecht bij je Joker-reisexpert. Getoonde hotelfoto’s zijn louter ter illustratie. In een persoonlijke offerte stellen we voor de meeste reizen per nacht concrete hotels voor.
Prijzen
Voor vliegbestemmingen: internationale vluchten zijn niet inbegrepen in de prijs, tenzij anders vermeld onder "Inbegrepen in de basisprijs". Je Joker-reiskantoor gaat graag de beschikbaarheid van de voordeligste vlucht voor je na.
Opgelet: onderstaande prijzen zijn per persoon (op basis van meerdere samenreizende personen).
* Kinderen die bij vertrek maximum jaar zijn, reizen aan kindertarief als ze een kamer delen met minstens 2 volwassenen en als deze kamer beschikt over voldoende bedden. Reis je met meer dan twee kinderen, dan berekenen we de kostprijs in een offerte op maat.
Inbegrepen in de basisprijs
- Alle luchthaventransfers
- Vermelde maaltijden
- Privévervoer in 4x4 Toyota Landcruiser met pop-up dak en koelbox tijdens de hele safari
- Alle overnachtingen zoals vermeld in het programma
- Drinkwater tijdens de safari
- Diensten van een Engelstalige privégids/chauffeur (en privékok bij budget formule)
- Alle vermelde activiteiten en alle park permits
- Gebruik van alle kampeermateriaal tijdens de safari (enkel bij budget formule)
- Bijdrage voor het Garantiefonds
Niet inbegrepen
- Internationale vluchten
- Dranken
- Alle overige maaltijden in Arusha & op Zanzibar
- Optionele activiteiten in de Serengeti:
- Ballonsafari met champagne ontbijt - € 635 per persoon
- Slaapzak (enkel bij budget versie, te huur aan USD50/safari)
- Persoonlijke uitgaven en fooien
- Verzekeringen
- Optionele activiteiten aan Lake Natron:
- Beklimming van Ol Doinyo Lengai vulkaan - € 235 per persoon
- Persoonlijke uitgaven en fooien
- Verzekeringen
Promo
Vroegboekvoordeel: Je krijgt een kwaliteitsvolle dagrugzak van het outdoormerk Vaude als je een individuele reis van Joker of Anders Reizen boekt 6 maanden voor afreis. De minimumwaarde van je dossier bedraagt €3.000 excl. vervoer heen en terug. Bekijk de voorwaarden.
Ook voor gezinnen?
Vanaf de leeftijd van 6 à 7 jaar worden safari's in Tanzania doorgaans aangenaam ervaren door kinderen. Veel lodges en tented camps hebben een zwembad waardoor je safari's kunt afwisselen met zwembad-fun. Door te kiezen voor familiekamers of -tenten, slapen jullie ook samen, een veilige gedachte in de Tanzaniaanse wildparken. Ga op safari in 2 of 3 wildparken en opteer voor een traject per vliegtuig, zo maak je het reistempo helemaal kidsproof!
Praktisch
De maanden december tot februari en juni tot september zijn perfect voor een rondreis in Tanzania.
Wij raden ook het korte regenseizoen aan, dat loopt van midden oktober tot midden december. Er valt in die periode wel af en toe een bui, maar er zijn veel minder toeristen in de nationale parken en je safari-programma wordt er niet door beïnvloed. Minder geschikt is het lange regenseizoen, dat loopt van midden maart tot eind mei. Wildlife is in die periode moeilijker te spotten en wegen kunnen zeer modderig zijn ten gevolge van de felle regen.
De beste periode om de Great Migration in het Serengeti National Park te spotten? Die verschilt van plaats tot plaats. Meestal trekken de enorme kuddes gnoes en zebra’s op deze manier verder:
- in juni en juli in het noordwesten van het park
- in augustus en september in het noorden
- in december tot maart in de zuidelijke Serengeti
Door de klimaatverandering wordt de grens tussen het droge seizoen en het regenseizoen in Tanzania elk jaar minder duidelijk. Daarom baseren we ons advies voor de beste reisperiode op de afgelopen reisseizoenen. Dit is onze ervaring met de beste reisperiode voor een safari in Tanzania en het spotten van de Great Migration. Meer details over de beste reisperiode en advies per maand vind je hier >>
- De campsites, lodges en nationale parken zijn niet omheind in Tanzania. Dieren kunnen in principe tot bij je tent of lodge. Dit kan akelig lijken, maar maakt het safari avontuur alleen maar compleet. Indien je met kinderen reist, moet er uiteraard extra opgelet worden.
- Het e-visum voor Tanzania kan je eenvoudig regelen via deze website. >> Je regelt je e-visum best ten laatste 3 weken voor vertrek. De kostprijs bedraagt USD50 per persoon voor een toeristen visum (ordinary visa/single entry visa).
- Je paspoort moet minimum 6 maanden langer geldig zijn dan de geldigheid van het visum. Vraag je paspoort op tijd aan. Regelmatig horen we berichten dat het weken kan duren om een afspraak te krijgen bij je stad of gemeente. De aanvraag zelf
- Aan de Ngorongoro krater kan het na zonsondergang flink afkoelen. Daarom raden we je aan om in elk seizoen toch een warme trui en jas mee te nemen.
- Waarom je safari safari boeken bij Joker? Lees hier ons duurzame safariverhaal.
- De Toyota Landcruisers die worden gebruikt tijdens de safari beschikken over een pop-up dak, een elektrische koelkast en stopcontact voor het opladen van je smartphone of fototoestel
- Voor je op safari vertrekt, wordt er nog even halt gehouden aan een supermarktje. Zo kan je zelf nog wat snacks of drankjes kopen voor tijdens de safari.
Fooien
Bij geleverde diensten is het zeer gebruikelijk om een fooi te geven. In Tanzania vormt de fooi een groot deel van het loon dus daarom vragen we van Joker uit om deze ook te geven. Hieronder vind je richtbedragen, maar uiteraard bepaal je dit zelf:
Kampeersafari
- Chauffeur/Gids : tussen $15 en $25 USD per dag per voertuig
- Kok: Tussen de $15 en $20 per dag per voertuig
Lodgesafari :
- Chauffeur/Gids: tussen $15 en $25 per dag per voertuig
Beklimmingen:
- Hoofdgids : tussen de $15 en $25 per dag per groep
- Assistantgids: tussen de $15 en $20 per assistantgids per dag per groep
- Kok: tussen de $15 en $20 per dag per groep
- Dragers: tussen $10 en $15 per drager per dag per groep
Geldzaken
In Tanzania kan er zowel in Amerikaanse dollar (USD) als in Tanzaniaanse shilling (TZS) betaald worden. Daarom raden we aan om voldoende grote biljetten in USD mee te nemen en een deel hiervan te ruilen bij aankomst in TZS. Grote biljetten (USD50 of USD100) krijgen een betere wisselkoers naar TZS dan kleinere USD biljetten. In Tanzania en Zanzibar kan je eenvoudig met kredietkaart terecht bij een bankautomaat (ATM) om TZS af te halen. Drankjes, maaltijden en souvenirs worden meestal betaald in TZS, optionele excursies daarentegen worden vaak in USD afgerekend. 1€ = +/- 2.000TZS
Wanneer je USD bestelt bij je bank, zorg er dan zeker voor dat je USD bestelt uitgegeven na het jaar 2006. Biljetten van vóór het jaar 2006 worden in Tanzania niet aanvaard.
Een diner kost gemiddeld tussen 20.000TZS en 50.000TZS (€10 en €25 pp zonder drankjes)
Een biertje kost gemiddeld tussen 3.000TZS en 5.000TZS (€1,50 en €2,50)
Frisdrank kost gemiddeld 1.500TZS (€0,75 cent tot €1)
Een fles wijn op restaurant kost gemiddeld tussen 20.000 TZS en 50.000TZS (€10 en €25 euro voor een fles)
Credit Card wordt in de meeste hotels, lodges en restaurants aanvaard maar reken op een extra 5% tot 10% als transactie fee. Daarom kan het interessanter zijn om voldoende cash in USD te voorzien, aangezien dit het meest gebruikt wordt en je geen extra kost moeten betalen zoals bij de Credit Card.
Voorzie steeds een basis EHBO-kit en je persoonlijke medicatie voor de gehele reisperiode. Alle andere up-to-date informatie over reisgeneeskunde voor Tanzania kan je terugvinden op de website of de app van Wanda.
Wanneer je een safari boekt, is de prijs belangrijk. Maar dat is natuurlijk niet het enige. Bij Joker vinden we de kwaliteit van de service erg belangrijk, net als een duurzame insteek en een eerlijk loon voor alle medewerkers. We leggen je graag uit waarom je een safari beter boekt bij Joker dan bij een spotgoedkope lokale touroperator.
In een land als Tanzania – waar we heel wat safari's aanbieden – zijn er honderden safari-operators die allemaal beweren de beste, de veiligste, de betrouwbaarste en de goedkoopste te zijn én het meeste ervaring te hebben. Het is dus helemaal niet moeilijk om online of ter plaatse een safari-touroperator te vinden die enkele dollars goedkoper is of toch meer lijkt te bieden dan het programma van Joker. Boeken dan maar? Liever niet, want de werkelijkheid is toch net iets gecompliceerder.
Op safari in Afrika: service en veiligheid zijn belangrijk! Om te beginnen staat of valt je safarivakantie met de service die je geboden wordt. Wanneer je echter on- of offline rechtstreeks boekt bij een lokale touroperator, heb je geen idee van het materiaal (jeeps, kampeermateriaal,…) waar ze mee werken, je kent de achtergrond van de gidsen niet, krijgt vaak geen informatie over de exacte route die jullie zullen rijden…
3 veelvoorkomende problemen met goedkope safari-touroperators
Wanneer een safari-aanbieder goedkoper wil zijn dan de anderen, is dat voor hem een koud kunstje. Veelvoorkomende praktijken zijn onder andere:
Besparen op loonkost. Helemaal niet fair voor de locals, en het zorgt ervoor dat je vaker met weinig gemotiveerde en slecht opgeleide gidsen te maken kan krijgen.
Besparen op brandstof. Sterk ingekorte gamedrives door de parken beperken de brandstofkosten, maar natuurlijk heb jij dan ook veel minder wildlife kunnen zien. Onze driver/guides krijgen de vrijheid om zelf teWil je nog een extra foto bij zonsondergang vanop die heuvel? Toch nog een extra foto
Besparen op het essentiële onderhoud van de jeeps. Op die manier kan je veiligheid sterk in het gedrang komen. Een gevaarlijke situatie dus! Deze drie veelvoorkomende problemen bij safari-aanbieders in Tanzania willen we als duurzame reisorganisatie natuurlijk niet stimuleren. Daarom kiezen we bij Joker bij de individuele reizen en de meeste groepsreizen resoluut om samen te werken met een safari-operator die zelf een zo duurzaam mogelijk beleid voert en volledig transparant werkt.
Safari met Joker: kwalitatief materiaal & opgeleide gidsen.
De safari-aanbieder waar we voor onze individuele reizen en groepsreizen mee samenwerken heeft meer dan 20 jaar ervaring en beschikt over een eigen wagenpark en eigen kampeermateriaal. Ze hebben personeel in dienst dat instaat voor het onderhoud van de jeeps en de kampeer- benodigdheden, zodat er altijd degelijk en goed onderhouden materiaal klaarstaat om je een onvergetelijke safari te bezorgen. Alle personeelsleden bij onze safari-touroperator krijgen een eerlijk loon voor hun werk, dat zelfs een stuk boven het Tanzaniaanse gemiddelde ligt. Alle gidsen hebben massa’s ervaring en zijn meestal opgeleid door de Professional Tour Guide School (PROTS) in Arusha. Deze school, waar Joker zeer intensief mee samenwerkt, geeft lokale jongeren een kwalitatieve opleiding tot safari-, natuur- of trekkinggids.
Kies tijdens je safari voor een duurzame touroperator en steun de lokale economie Door tijdens je reis (naar Afrika of andere continenten) te kiezen voor een duurzame touroperator ben je niet alleen zeker van een kwaliteitsvolle ervaring, je steunt er ook de lokale economie mee. Geld storten voor een goed doel is altijd een nobel idee, maar als je toch ter plaatse op reis bent is er geen betere manier om de lokale bevolking te steunen dan hen een eerlijk loon betalen na een geleverde dienst. Dit zorgt voor een gezonde economie waar klant en leverancier snel samen tot een win-win-situatie komen. Wanneer je kiest voor een safari met Joker weet je zeker dat de lokale touroperator zijn personeel een eerlijk loon betaalt, waardoor vele lokale families zelf in hun eigen basisbehoeften kunnen voldoen. Bovendien doet het personeel op hun beurt aankopen met hun salaris, wat dan weer de lokale economie aanzwengelt. Natuurlijk helpen ook fooien en andere uitgaven van tevreden reizigers een handje.
Over deze reisformule
Reizen met Joker, dat is
-
méér beleven, durven en doen
-
op een duurzame manier
-
met een reisexpert die je reis ter harte neemt
-
om via onze contacten thuis te komen in de wereld
-
en als een betere versie van jezelf terug te keren
Reistips
Veelgestelde vragen
Waarom is het voor mij nuttig dat Joker een Belgische reisorganisatie is?
- Als Belgische reisorganisatie weten we perfect wat de actuele Belgische regelgeving is en welke regels andere landen opleggen aan Belgen. We volgen de regelgeving op de voet, bekijken de gevolgen voor onze reizigers en de reis. We informeren je hierover: je zal geen info missen! Niet-Belgische reisorganisaties zullen de regelgeving minder snel en efficiënt naar jouw persoonlijke situatie vertalen.
- Bovendien heb je bij een Belgische reisorganisatie meteen een aanspreekpunt die jouw taal spreekt en op de hoogte is van de Belgische situatie.
- We kennen de weg naar de juiste Belgische instanties (overheid, verzekeringen…).
- Boek je bij een Belgische reisorganisatie, dan ben je beschermd door het Belgische Garantiefonds Reizen. Het Belgische Garantiefonds Reizen screent alle aangesloten reisorganisaties op financiële gezondheid. In het geval een reisorganisatie in de problemen komt, zal het Garantiefonds Reizen de zorg voor de reizigers van die organisatie overnemen, alternatieven zoeken of voorschotten terugbetalen.
