Wat ik nooit dacht te doen (en toch deed) in Fins Lapland

Reizigster Diane trok met Joker naar het land van de Sami in Finland. Een week waarin niet de thuisgebleven kleinkinderen maar de rendieren en husky’s voor onbedaarlijke lachsalvo’s en intens geluk zorgden. Dit is haar sublieme beschrijving van het feeërieke winterlandschap en de nostalgische winteractiviteiten die ze er – nooit gedacht! - ondernam.

In Helsinki vertrekt het vliegtuig eind februari pas na een douche met antivriesmiddel. Geruststellend. De modieuze winterkledij van de passagiers op het eerste vliegtraject heeft nu plaatsgemaakt voor sportieve winteroutfits met stevig schoeisel. In Kittillä wandelen we van de vliegtuigtrap naar het lage luchthavengebouwtje over een spekgladde ondergrond. Een chauffeur voert ons even later in hoog tempo langs witbeijsde wegen naar ons winterverblijf. De spijkerbanden maken een geluid alsof een machine aan supersonische snelheid stugge, vochtige kauwgum neersmakt en weer lostrekt.

Tussen besneeuwde dennen staan houten blokhutten ontzettend rustig fotogeniek te wezen. Ze fonkelen in de zon. De onze is warmgestookt en ruikt heerlijk naar dennenhout. De privésauna is de max.

Van bewegen krijg je het warm; bewegen bij -20°C vraagt om extra beschutting. We passen onze winteruitrusting: polaire sneeuwlaarzen en sokken, gewatteerde wanten, een bivakmuts die je ogen vrijlaat en een sneeuwpak. We verkennen de blokhut met het restaurant annex winkeltje - warm en gezellig - daarna het ijshotel met sculpturen van een uil met gespreide vleugels en een draak. Eten doe je er aan ijstafels, slapen op sneeuwbedden bedekt met rendiervellen. Doe mij toch maar de blokhut met sauna. Op het uitgestrekte, dichtgevroren meer met zijn besneeuwde bosrand zien we verre sneeuwscooters, langlaufers die onze kant opkomen en de prachtige, langgerekte silhouetten van trekhonden met een slee.

's Avonds checken we de Aurora-app. Rond 23:30 hebben we  30% kans op noorderlicht. Helaas achter de wolken.

In een verblindende ochtendzon wachten rendieren ons de volgende dag op bij de rendierboerderij. Ze staan geduldig in een rij, ingespannen met kleurig versierd tuig. Hun sledes lijken licht. Wij kiezen voor een wit rendier en nemen plaats op het rendiervel. Een warm deken zal ons beschermen tegen de kou. Met een touw staan we in verbinding met ons rendier. De dieren zouden wel vanzelf achter elkaar aan lopen, het touw dient enkel om aan te sporen mocht dat nodig zijn. Ons Sneeuwwitje heeft geen zin in lopen, het dier ruikt mos dat diep onder de sneeuw verborgen ligt. Tot het merkt dat de maten al lang zijn weggesjeesd en hij er in een rotvaart vandoor gaat. De sneeuwklodders vliegen ons om de oren en de slee slingert dankzij een hoge berm net niet uit het spoor. Dolle pret.
Voor de lunch lopen we door het berkenbosje naar een kota. In de ronde Sami-tent brandt een open vuur, een luxe na de steenkoude sledetocht. We drinken thee, eten dikke rendiersoep en praten in een stuk of wat talen met het internationale gezelschap. 

Op de rendierboerderij leerden we hoe handig de sneeuwscooters waren voor de Sami. Ze hoefden niet meer dagenlang met de tragere hondenslee naar hun kuddes toe, met de sneeuwmobiel konden ze voortaan in dagtaken werken en thuis slapen. Een kudde hoeven we niet op te zoeken maar zin om het zelf te proberen hebben we te over. Mijn tip: rij zelf. Deze kans krijg je misschien maar één keer in je leven en ik grijp ze met beide, door stuurverwarming ontdooide, handen. Halverwege wisselen we en hots ik me achterop een halve hersenschudding op die ribbelige sneeuw. Een stille wandeling met enkel het swisj-swisj van onze skibroeken en het gekraak van sneeuw onder de zolen brengt alles weer in winters evenwicht. Ook die nacht weer te veel wolken voor noorderlicht.

Een echte Finse rooksauna moet je meegemaakt hebben, had men ons op het hart gedrukt. Hoewel ik best tevreden ben met de onze in de blokhut, laten we ons overtuigen. We haken een ronde zitplank van de muur en nestelen ons in een rokerige, pikdonkere sauna tussen een jolige bende Canadezen en Amerikanen. Er hoort ook een duik in het meer bij, althans in het gat dat er in het ijs gemaakt is. Wij gaan liever voor de zachtere aanpak en maken na elke tien minuten in de rooklucht sneeuwengelen in de verse sneeuw. Ook verfrissend.
Misschien best ook hier een tip: leun niet tegen de muur. Die is zwart van het roet. Geen sneeuwengel die je zwarte rug weer witwast!

Het beste komt het laatst. Het allerbeste. We hadden hun geblaf al vaak gehoord, de husky farm lag immers op een boogscheut van de blokhutten. Even plots hield het ook op en dan wisten we: nu rennen ze.
Nu het onze beurt is, mogen we niet direct op de slee met de dieren. Eerst oefenen we droog, op een losstaande slee. We leren de tekens voor starten, stoppen en vertragen, hoe te remmen en van plaats te wisselen. We leren dat de bestuurder in stilstand NOOIT zijn voeten van de rem mag halen en hoe we onze honden kunnen helpen op een helling. Het gaat erin als koek. Tussen de bomen op een bochtige weg naar het meer is het begin best spannend maar eens op de vlakte dringt tot ons door hoe perfect de stille hondenslee past in het witte winterlandschap. Met spijt dat de tocht ten einde is en met flink verkleumde tenen krijgen we op de huskykennel nog de puppy's te zien. Ze zouden zorgvuldig en met mondjesmaat getraind worden vanaf het moment dat hun botten sterk genoeg worden. We maken kennis met de leider van de kennelhonden. Ondanks zijn hoge leeftijd wil hij nog graag rennen. Een keer per week kan het nog, vindt de verzorger.
Rond middernacht menen we achter de wolken een groenige schim van noorderlicht te zien. Daar blijft het bij en dus doen we zoals elke toegewijde noorderlichtjager: meteen plannen maken voor een volgende trip richting Hoge Noorden. En even teleurgesteld zijn. Wat meteen wegebt als we onderweg naar de luchthaven iets magisch zien met de zon en minuscule zilveren ijsvlokjes die tussen de bomen dwarrelen. Alsof een Finse fee met een toverstokje zwaait.