Spectaculair circulair: over reizen zonder wegwerpplastics, het compenseren van de CO2-uitstoot en een toiletzak die goed is voor jezelf en het milieu

Geen plastic flesjes water meer op onze groepsreizen in Europa, meer CO2-compensatie via BOS+ en minder wegwerpplastics op al onze reizen: daar zetten we, vanaf 2022, actief op in.

De reden?

Elk jaar wordt er meer dan 300 miljoen ton plastic geproduceerd. De helft is wegwerpplastic. Het overgrote deel daarvan komt, helaas, in de natuur terecht. De 1,5 miljard toeristen die in 2019 internationaal reisden + 5 à 6 miljard binnenlandse toeristen zorgen mee voor die bergen plastic afval. Tegelijk wil niemand graag verblijven aan een strand of in een natuurgebied of stad vol met rondzwervend plastic. Toerisme is dus tegelijkertijd dader en slachtoffer van plasticvervuiling.

Hetzelfde geldt voor de CO2-uitstoot. Toerisme is nu verantwoordelijk voor ongeveer 8% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Binnen toerisme is transport verantwoordelijk voor bijna de helft van de CO2-emissie. Ook o.a. voeding en accommodatie hebben een aanzienlijke bijdrage. CO2 is één van de broeikasgassen die mee de klimaatopwarming veroorzaakt. En die heeft, opnieuw, een impact op vele sectoren, waaronder toerisme.

Deze actie komt natuurlijk niet zomaar.

Al sinds onze oprichting in 1981 staat duurzaamheid bij Joker met stip bovenaan op de agenda. Elke dag opnieuw zoeken we naar manieren om het nóg beter te doen. Door te kijken naar ons eigen gedrag, in gesprek te gaan met onze partners, onze reizigers te inspireren, en open te staan voor de vele suggesties van mensen en organisaties rondom ons.

“Circulaire principes toepassen maakt jullie reizen nog duurzamer!” is zo’n advies waar we direct mee aan de slag zijn gegaan.

Circulair-wat?

In een circulaire economie ligt de focus op hergebruik van materialen en producten, en het langer kunnen gebruiken van die materialen en producten. Dat is het omgekeerde van onze huidige wegwerpeconomie. Denk maar aan kleine elektronica die niet hersteld kan worden omdat onderdelen niet apart verkrijgbaar zijn. Een circulaire economie vraagt dus een andere manier van denken.

Je kan het circulaire denken ook vertalen naar de reissector. In dat geval zorg je er als reisorganisatie voor dat alle reizen een positief effect hebben op:

1. het sociale ecosysteem ofte de mensen en lokale organisaties. Denk maar aan tevreden werknemers, correcte lonen, gelijkheid en inclusie, goed onderwijs en banen, gezondheid en welzijn, etc.
2. het natuurlijke ecosysteem ofte de planeet. Dat gaat bv. over het elimineren van afval en vervuiling allerhande, het compenseren / verminderen van de CO2-uitstoot, het tegengaan van de vernietiging van habitats, etc.

Circulair reizen gaat dus een stap verder dan duurzaam reizen. Bij duurzaam reizen doelen we op een zo laag mogelijke negatieve impact. Bij circulair reizen gaat het om het hebben van een positieve impact.

Daar willen we de komende jaren op inzetten: onze positieve impact vergroten, door stap voor stap tewerk te gaan.

Bij Joker reizen we, eens ter plaatse, maximaal met het openbaar vervoer. Tegelijk zoeken we blijvend naar alternatieven voor transport op basis van fossiele brandstoffen op alle bestemmingen. Op die manier beperken we onze CO2-uitstoot én hebben we een positief effect op het sociale ecosysteem (bv. inkomen voor een lokale organisatie die fietsen verhuurt). Dat is al jarenlang ons uitgangspunt.

Het meest vervuilende aan onze reizen is dus het transport naar en van de bestemming. Dat gebeurt vaak met het vliegtuig, zeker buiten Europa. Van 2006 t.e.m. 2023 heeft Joker de CO2-uitstoot van alle vluchten van reisbegeleiders gecompenseerd. Vanaf 2024 moedigen we onze klanten, van zowel de groepsreizen als de individuele rondreizen, aan om te investeren in bosbehoud, bosherstel en biodiversiteit. Voor elke reisbegeleiders gebeurt er standaard een bijdrage van €40. Tegelijk blijven we inzetten op het inplannen van meer (af)reizen zonder vliegen binnen Europa.

Kleinschalige restaurants en logementen

Op onze Joker-groepsreizen eten we zo veel mogelijk in lokale restaurants. Ook in de individuele rondreizen die we uitwerken voor vrienden, koppels of gezinnen, zetten we lokale initiatieven in de kijker. Kleinschalige, lokale restaurants werken vaker met seizoensgebonden en lokaal geproduceerde producten dan grote hotels met buffetten of toeristenrestaurants. Dat betekent een lagere CO2-uitstoot, want: minder transport, geen onnodige verwarming van serres, geen koeling tijdens het transport en minder afval omdat het sneller en verser bij de eindgebruiker komt. Tegelijk gaat het geld ook rechtstreeks naar de plaatselijke bevolking die deze kleine zaken uitbaten. Een win--win!

Daar waar het kan, kiezen we voor kleinschalige, lokale logementen. Over het algemeen wordt gesteld dat die de laagste CO2-uitstoot hebben (waarbij kamperen de winnaar is). Hotels hebben meestal de hoogste CO2-uitsoot, tenzij ze natuurlijk circulaire bouwprincipes toepassen.

Voor onze groepsreizen binnen Europa zetten we 100% in op het gebruik van de eigen drinkbus. Geen wegwerp plastic flesjes water meer dus. De hervulbare drinkbus komt, samen met een herbruikbare koffie/theebeker, linnen winkelzakken en een goeie regenjas ook standaard op de bagagelijst te staan. En we geven tips om je toiletzak zo samen te stellen dat die goed is voor jezelf en het milieu. Zowel bij de groepsreizen als de individuele reizen.

Buiten Europa is het minder evident om overal kraantjeswater te drinken en zo plastic flesjes (afval) te vermijden. Daar kijken we per bestemming wat mogelijk is, en gaan hierover expliciet in overleg met lokale partners.

Deze 2 actiepunten voor 2022 komen uit de Reisgids Spectaculair Circulair, een handig document voor iedereen die reizen begeleidt en reizen ontwerpt. Je vindt meer informatie over circulaire principes en strategieën, tips en handvaten om zelf aan de slag te gaan en een actielijst (check list) die je kan gebruiken om je positieve impact voor, tijdens en na de reis te vergroten.

De Reisgids Spectaculair Circulair geeft m.a.w. de nodige achtergrondinformatie én richting voor de komende jaren.

De reisgids Spectaculair Circulair is het resultaat van het project ‘Circulair Reizen: the travel future we really want’. Samen met ViaVia Tourism Academy, Karavaan, Route 2030 en Vlaanderen Circulair gingen we op zoek naar manieren om via onze reizen meer positieve impact te creëren op het milieu, de bevolking en lokale organisaties.